Covid-19 Zirlai IV

           "Kum 1961 chho kha chuan vawiina South Korea (Democratic Republic of Korea) khi vawiina kan hmuh ang, ram changkang leh hausa khi a ni bik lo mai pawh ni lovin khawvela ram rethei ber pawl a la ni. A ram pum khian chutih hunlai chuan puar khawpa ei tur chaw an nei mumal lova, ram dang atanga chaw lut turin sum an nei bawk si lo. A ram mipui zaa sawmruk zet lo neia ei zawng an ni chungin a ram (land) chuan a chawm zo ngang lo a ni. Chumi kum, 1961 chuan a hma kuma an buh chhek khawl an ei zo titih tawh a, an buh tuh lah a hmin tan ek ek chauh a la ni si. Ei tur tlachhama thi hial an awm takah chuan President Park Chung Hee tan chuan a luhaithlak map map khawp ang le. President Park chuan an ram ei leh bar dinhmun chhe lutuk khai chhuak tur chuan policy ropui tak a duang chhuak lova, a thlawna sum sem lah a tiam hek lo. A policy chu thil ho angreng tak 'inrenchem' policy a ni. Kum 1963 atangin President Park chuan restaurant, hotel leh mipui zawng zawng te chu an ei tur chawah buhfai hlang siam lovin, buhfaiah chuan ei tur dang 20% pawlh a, buhfai 20% khawl turin ngenna a siam a. Korean mipui te chuan an President ngenna chu zawmin buhfai bakah chow/noodles leh chhangphut atanga ei tur an siam hrang hrang te chu buhfai khekna atan chawa rin an zir ta a, an media te pawhin khawthlang ram ten chhang (bread) an ei nasatzia te puangzarin theihtawp an chhuah a. Chutih rualin mitin, polictician atanga kut hnathawk leh sipai thlengin buh phun/chin beihpui an thlak ta a. Kum 1976 a rawn inher chhuah meuh chuan an ram pum hmun thuma thena hmun hnih chu buh chinna atan an hmang tawh a, an kham khawp aia tam buh tharin, hemi hnu atang hian South Korea chu a tâm leh ngai ta lo."

           Kan hun tawn mekah hian helai Korea ram chanchin hi rilruah a rawn lang leh thin. Kan intodelh loh zia te, kan kâa lut zawng zawng leh kan mawng atanga chhuak zawng zawng deuhthaw hi kan rama kan thar leh siam chhuah a awm mang lohzia ngaihtuah hian kalphung thar hi chu kan mamawh ta hle tih a lang reng mai.

           Ka ngaihtuah mai mai a, covid 19 kan dona kawngah hian sawrkar atanga mimal tin te zingah kan tih tur ti lo hi ka ngaihtuah ngial pawhin a vâng khawp mai. Sawrkarin a tih tur a ti a, Kohhran in a tih tur a ti a, khawtlangin a tih tur a ti a, chhungkua in an tih tur an ti a, mimalin kan tih tur theuh kan tiin ka hria. Chumi avanga he hripui laka a hnam anga la him pawh hi kan niin a lang.
Lockdown hi a tawp hunah tun ang reng hian kan tih tur theuh hi rinawm leh dik takin ti zel ila, kan ram chuan hma a sawn chu a ni mai, thil harsa teh vak pawh a awm lo! Korea ram pawh buh phun uar atanga ram ropuia an insiam chhuah theih chuan keini ram leh hnam pawh hian a eng vang chuan nge maw kan theih loh bik ang le?!

           Policy ropui a ngai lo, sum leh pai tam tak neih a tul lo, intodelh saa bul tan pawh a ngai chuang lo. Thuawihna, tanrualna, taimakna rinawmna leh tih tak taknaa nena hnathawk mipui leh hruaitu kan neih chuan ding chhuak tura kan hmanraw mamawh chu kan nei kim der!

Comments

Popular posts from this blog

Tunlai khawvel leh Kristianna

Career Guidance

Tlawmngaihna leh Tunlai Mizo Nun