Posts

Showing posts from January, 2019

Youth Ministry: Tleirawlte nena Rawngbawlna

                   Tleirawl te khawvel hi khawvel hriatthiam har tak chu a ni hrim mai. Panlai khawvel ata an rawn pen chhuak chhiah a, puitlinna kawngka-ah lut si lovin an rawn dak lawi bawk si a. He lai hun, mihring nuna sap hoten adolescence an lo tih tak mai hi mihring nuna hun pawimawh ber a nih loh vek pawhin, a pawimawh zual pathum zingah chuan kan chhiar hmaih thei hauh lovang. Tleirawl te hian naupan leh puitlin inkar khawvel hranah ngaihdan hra, rilru puthmang hran, a tawi zawngin rilru hran an nei ve tlat mai a. Chutih rualin, naupang, chhia leh tha hre hrang lo, nu leh pa te enkawl leh kaihhruainaa innghat ang kha i tawh lovin, ngaihtuahna mumal angreng tak an rawn pu thiam ve tawh a. Mahse, puitling zawk te kaihhruaina tel lo chuan an nun tawnhriat leh an ngaihtuahna-in thil dik leh dik lo a la thliar fuh tak tak thei chuang si lova. Chu vang tak chuan chhung tin te hian tleirawl enkawl hi hautak kan tiin, harsa kan ti em em theuh lo thei lo thin a nih hi. Mihr

Information Technology Khawvela Nu leh Pate Mawhphurhna

Mithiam te chuan khawvel mihring te thiam leh finna lo than chhoh dan (technological revolution) hi hun (era/period) hran hranah an then a. Mithiam te then dan hi mihring an inang veklo ang bawkin, an hun then pawh a inang diak diak kher lem lo. Chutih rualin, mithiam hrang hrang te chhui dan hi a inpersan em em lo a tih theih awm e. Chung hun then zawng zawng leh chumi hun chhunga mihring thiamna leh finna lo than chhoh dan chu tun tumah chuan kan sawi vek seng lovang. Mihringin amaha chhia leh tha hriatna, finna leh remhriatna hmanga a nunkhaw nawmna leh hmasawnna kawng zawha ke a pen tanna hun hmasa ber chu paleolithic age emaw, old stone age  tia vuah a ni a. Kum 600,000BC ataanga 10,000BC thleng kha he hun hian a awh niin mithiam te chuan an ngai a. He hunah hian mihring chuan lung, thing leh ramsa ruh hmang te in hmanraw chher nachang a lo hre tan niin an chhui a ni. Tichuan, vawiina kan chen mekna khawvel hi digital age tia vuah a ni ve thung a. He hun sawifiahna awlsam ber c

Face Book

              Tun tuma kan ‘Face Book’ sawi tur chu Mark Zuckerberga’n a hausak pui lawih ‘Facebook’ kha ni lovin, Pathianin a siam, ka/i hmel hmai lehkhabu (Face Book) zawk hi a ni a, chuvanga kan article thupuiah pawh ‘facebook’ ti lovin ‘face book’ ka han ti kher kher a nih hi!             A ni lah tak a, he face book hi chu American tlangval, Mark Zuckerberga’n a hmuh/siam chhuah facebook nen inanna lai nei bawk mah se, a inanlohna lam hi sawi tur a tam zawk ngei ang. Face book chu facebook (a danglamna i hre tawh ngei turah ngai ila) mitinin kan kawl vek a ni tlat mai. He face book hmang tur hian mobile handset man to a ngai lova, tunlai khawvel thiamna hriat leh thiam, a tawi zawngin ‘techno’tak nih a ngai ve lo. Mihringa chhiar i nih a, mihring i tling a nih phawt chuan face book hi a thlawna pek leh chhawmtir nghal zel i ni. Chu vang chuan, he face book hi chu facebook te anga midang ngaihsak hman lo lek a kheuh neuh neuh leh en chet chet a ngai lova, khawih thiam tura i

Ka Tawnhriat: Researcher te hnena thuchah

              Research beih hi thil harsa tak a nih loh ang bawkin thil awlsam tak a ni hran lo bawk. Researcher tha tak ni tur chuan taimak, dawhtheih leh kan research tihna tur topic-a tui a pawimawh hle in ka hria. Kum 2012 ah Master of Philosophy ti turin MZU ah ka in ziak lut ve a. Ka dissertation title chu Elections in Mizoram: A Study of the Role of the Mizoram People Forum (MPF) tih a ni a. Kum 2013 kum tawpah ‘O’ Grade hmuin Pathian zarah tluang takin ka zo va. Kum 2014 ah Doctor of Philosophy ti turin MZU ah vek hian in ziak lut leh in, April 5, 2017 khan Doctorate Degree ka lo hmu ve leh ta a, ka thesis title chu Political Parties in Mizoram: A Case Study of the Mizo National Front (MNF) tih a ni.             Research tih hi Mizo thalai lehkha zir tam tak ten kan zir dan phung, exam dawna theihtawpa beih chiama zawh duak theih chi a ni lova. Inthlahdah a ngaithei lova, palzam a theih hek loh. Bul tan tirh atanga tha thlah lova tan mar pat a ngai a. Chutiang tlin lo/p

Hnathawh

                                   Mizo khawtlang nunah hian hnathawh hi ei hmuhna a ni satliah mai lova, kan nunphunga bet tel tlat leh hnam ang pawha min khaidingtu ziding pawimawh ber te zinga mi a ni tiin a sawi theih awm e. Kan khawtlang nuna kan ngaihhlut, heng tlawmngaihna leh taimakna te ngat phei hi chu hnathawh/kut hnathawh nen a inzawm tlat a ni. Chu vang chuan kan pipute khan hna pawh an lo thawk nasa thin reng a ni. Tunlai khawvel, kum zabi 21na khawvelah ah hian khawvel hun (era/epoch) dang zawng aiin mihring te hi kan thawkrimin, hna kan thawk nasa nia sawi a ni.Organization for Econmic Co-operation and Development (OECD) in kum 2017a a zirchiannaa a lan dan chuan heng te hi khawvel ram zinga kum khat chhunga hna thawk tam/nasa zual te an ni (coutesy of www.telegraph.co.uk): 1.Mexico                       -   2255 2. Costa Rica                - 2122 3. South Korea - 2069 4. Greece                      - 2035 5. Chile                         - 1974 * Num

Hringnun-I

“Hringnun hi ka dawn thin a, hlimthla ianga ral mai tur” tiin Dr. Ramdinthara Sailo chuan hringnun lamtluang hi hla thu hmangin a lo chhui a. Chutih rual chuan hlimthla ral leh mai thin tho hi hun danga kan hlimthla lo lang leh thin hi a lo ni leh a. Hunpui kan hmang zo va, kum thar kan lo chuangkai leh ta a. Chu kum thar pawh chu kum hlui liam ta tho kha a ni lawm ni? Engkim Khuanu ruat ang thlapin, zing ni chhuak atanga tlai ni tla, sik leh sa inthlak zawng zawng te pawh kum hluia an hunbi vawnah chiah kumtharah pawh a ngai te in an rawn inher leh thin. Kan nil eh thlabi chhiar pawh kumhluia a nambar tho kha kumthara kan nambar chhiar chu a lo nil eh a. Hnah hlui te an til a, hnah tharin a rawn thlak a, hnimhnah te an lo chawrno leh thin kan tih te pawh hnah thar diai lo chawr chhuak leh ni lovin, chhuah hun leh chawr hun a inan loh avang mai a, hnah hlui leh thar chan lo chang thin te hi a lo ni mai mai awm asin! Kum tharah rilru tharin kan han ti a, mahse, kumhluia kan hlimthl