Posts

Showing posts from January, 2021

Nihna/Zia (Identity)

Mihring piang chhuak tawh phawt hi chuan zia kan nei vek a. Kan ze put theuh te hi a inang vek kher lem lo tih chu tu hrilh nawn mah kan ngai lo. Chu tih rualin, he 'zia' rawn siam chhuak/pian chhuahtir tu hi engnge tih kan ngaihtuah ngai em? Kan ngaihtuah ngai em ka'n tih hluaina chhan chu he 'zia', a sap tawnga 'identity' kan tih hian khawvel chanchin (history) hi a sáwi danglam nasa thei hle a ni tih hi chu kan hre tláng turah i ngai ang. Psychologist chu ka ni lo nâ in, mihring te hian ze hnih/pahnih kan nei ka'n ti ve tháwr teh ang! Chu kan ze pahnih te chu, pakhatnaah chuan kan chhungril zia (inner self) a ni a, pakhat zawk erawh chu pawn lama kan lan chhuah dan (outer self) zawk hi a ni thung. Mi tin hian kan mihringpui te bulah chuan kan pawn lam zia (outer self) zawk hi kan lan tir/lan chhuahpui tlangpui a. A chhan chu kan pawn lam lan danah hi chuan thup theih chin tam tak kan nei a, chu vang tak chuan he kan pawn lam miziaah hi chuan kan nihna

Thuawih

Thu+awih=thu awih! A chunga mi khi chîk takin i ngaihtuah tawh ngai em? Khi thu mal pahnih inbelhbawm atanga lo piang chhuak 'thu awih' tih mai tê khian hringnuna awmzia a neih thûk zia leh  nghawng a neih thui theih zia hi i lo chhût ve tawh ngai em? Heti zâwng hian i han chip nawi chhin teh ang. 'Thu' tih ringawt khian ken tel leh awmze hrang hrang a ngah thei viau mai. Khi thu awih siamtu thu mal, 'thu' tih khi thupek a ni thei a, ngenna a ni thei a, tihluihna leh inbumna thlengin, a hmangtu in a hman dan leh hmanna hmun (context) azirin a ni thei tlat nia! Khi thu mal tê khian khawvel ram hrang hrang inrêlbàwl dan-thuneihna mi pakhat/mi tlem tê ten an pum hmawmna ram atanga mipui te zalenna leh intluktlânna ram rorelna atanga mihring te dikna rahbehna ram zawng zawng thlengin a fûn kim vek mai. A thu mal pakhat zawk, 'awih' tih ve thung hi? 'Thu' ang bawk khan he thu mal, 'awih' tih pawh hian amah mai tê hian awmze hran, thûk tak a ne

Mihring Hlutna?

French mithiam Jean Jacques Rousseau khan, 'Mihringin mi dang nena inkhaikhin leh inteh nachang a hriat tanna kha mihring te zinga hlim lohna lo intanna a ni," tiin a lo sawi a, a dikna chen hi a sei fu in ka hria. Chik taka han ngaihtuah chet chet pawh hian mimal leh mimal inhuatna leh inhmuhthiam lohna te, chhungkua leh chhungkua in ep tlat te, khawtlang inlungrual loh fo na chhan te, kohhran leh kohhran in tawksir fo leh ram leh ram indona leh inremlohna lo thlen fo na chhana a bulthut ni fo chu a chunga kan sawi 'inkhaikhin' leh 'inteh' hi a lo ni duh khawp mai. Mihring hian kan tehna leh khaikhinna atang hian bithliah kan siam a. Chu chuan rethei leh hausa inkar, fel leh sual, tha leh tha lo, dik leh dik lo, mawi leh mawi lo etc a rawn hring chhuak a. Chung chhung ril atanga buk lung kan siam leh tehkhawng kan siam chhuah te hmang chuan kan mihringpui te nen kan han inbúk in kan han in teh ta a. Chutah chiah chuan mi fel leh sual, mi tha leh tha lo, mi cha