Nihna/Zia (Identity)

Mihring piang chhuak tawh phawt hi chuan zia kan nei vek a. Kan ze put theuh te hi a inang vek kher lem lo tih chu tu hrilh nawn mah kan ngai lo. Chu tih rualin, he 'zia' rawn siam chhuak/pian chhuahtir tu hi engnge tih kan ngaihtuah ngai em? Kan ngaihtuah ngai em ka'n tih hluaina chhan chu he 'zia', a sap tawnga 'identity' kan tih hian khawvel chanchin (history) hi a sáwi danglam nasa thei hle a ni tih hi chu kan hre tláng turah i ngai ang.

Psychologist chu ka ni lo nâ in, mihring te hian ze hnih/pahnih kan nei ka'n ti ve tháwr teh ang! Chu kan ze pahnih te chu, pakhatnaah chuan kan chhungril zia (inner self) a ni a, pakhat zawk erawh chu pawn lama kan lan chhuah dan (outer self) zawk hi a ni thung. Mi tin hian kan mihringpui te bulah chuan kan pawn lam zia (outer self) zawk hi kan lan tir/lan chhuahpui tlangpui a. A chhan chu kan pawn lam lan danah hi chuan thup theih chin tam tak kan nei a, chu vang tak chuan he kan pawn lam miziaah hi chuan kan nihna tak tak (kan identity) hi a lang lo fo thin.

Kan nihna tak tak erawh chu kan chhungrilah (kan inner self) ah hian a awm a, chu kan nihna tak tak chu nitina kan chenpui te leh min hre chiangtu tak tak te chauh hian an hre thung a. Chu erawh chu kan nihna (identity) tak tak chu a ni thung lawi si. Mahse, chu kan nihna tak chu chhungrila awm a nih miau avangin mi tam zawk, kan hmelhriat satliah leh min hre satliahtu te hi chuan an hre ngai lem lo.

A nihna takah chuan kan nihna tak tak (kan identity) hi sawi tâk angin, kan chhungril lam atanga rawn irh chhuak a nih avangin tunge ka/kan nih hril tu dik tak chu a ni a. Chu kan nihna dik tak chu duh hun huna bansan ngawt leh thlauhthlak ngawt thei a ni tawh lova, bansan leh thlauhthlak ngawt chi lah a ni hek lo! Chu tih rualin, chu kan chhungril atanga lo chhuak, kan nihna/zia (identity) dik tak erawh chu a lang chhuak fo lem lo thung!

Tin, identity chungchanga hriat tur pawimawh tak pakhat chu nihna/zia hi kan chenna hmun leh kan bul vela cheng, a tawi zawngin, kan boruak tawn leh hriat (environment) hian a siam thui hle tih hi a ni âwm e. Hmasang mihring te kha chu an nun dan kha a mâwlmang a, eizawnna pawh angkhat, khawsak phung pawh angkhat, tawn leh hriat pawh thuhmun an nih avangin, an rilru put hmang, zia leh nihna pawh kha inang tlangpui a. An chhungkuaah mi thar (nausên) pawh rawn piang chhuak mahse, a rawn seilenna tur leh a thil tawn tur te kha a lang nghal ruak thei nghal thin. Mahse, vawiinah erawh khatiang kha a ni ngawt tawh lo thung. Eizawnma a dang ang bawkin, kan sum lakluh zat te, kan nunphung leh kawng hrang hrangah mihring kan inang lo zung tawh a. Chu chuan pawn lama kan nihna (identity) thui tak a hril a. Chhung lama kan nihna (identity) tak tak/dik tak pawh mi tam tak chu 'dinhmun' in a zir miau loh avangin kan nih chhuahpui/lanchhuahpui thei ta meuh lo.

Chu tah tak chuan a ni nihna hai/nihna hriat loh (identity crisis) kan lo neih tâk thin ni. Hemi ti chiang em em tu pakhat ni a ka hriat chu 'thinrimna' hi a ni mauh mai! Keini aia kan dah hniam zawk, a nihna takah chuan, keini aia nihna (identity) hnuai/hniam zawk ni a kan ngaih ten min tih thinrim emaw, kan pawi an sawi emaw a mi tam ber ten kan chhânna ni fo chu, ' a ve khanglâng che chuan,' 'tunge ka nih i hria em?' ' Min va zah lo ve!' adt hi a ni fo. Hei hian a tarlan chiang tak pakhat chu chung mi te nen chuan angkhatah kan in ngai lo/dah lo tihna a ni. A chhan chu, keini aia kan dah sân te lakah chutiang tawngkam chu kan cheh ngai tlat lo!

A eng a pawh chu nise, nihna/zia (identity) chungchang hi chu mithiam zawk te pawhin lehkhabu chhah tak tak ziah phah hialna atan te pawha an lo hman tawh a nih avangin keini ang duang han sawifiah chi rual a ni lova. Chu tih rualin, hei erawh kan thinlunga riak reng atan ka'n hnutchhiah ve hrim hrim ang e....

Mingo hovin lehkhabu hi a kâwm atang ringawtin a hlutna teh suh an lo tih angin, kan mihringpui te nihna/zia dik tak hi an pâwn lam lan dan/nih dan atang ringawt hi chuan a famkim lo tih hria in, kan tehkhâwng ber atan hmang lo ila. Chu ti ang chiah chuan keini pawhin,  pâwn lama kan lan chhuah dan leh nih chhuahpui avanga kan mihringpui te min fak leh chawimawina hi kan nihna dik tak (identity) a ni lo fo tih hria ila. Kan nihna dik tak hriltu chu chhungril atanga rawn irh chhuak a ni tih hi i vawng rengin,  chu mi avang chauha kan mihringpui te fakna leh chawimawina dawng thei/pha kan nih chuan i lawm chauh zawk ang u!