RObaWm

  Hringnun a thil pawimawh ber pakhat chu chen ho/nun ho hi a ni awm e. Mihring te hi Pathian in min din tirh ata khawsa ho tur leh in mamawh tawn a, in peizawn tlang tura a siam te kan ni a. Mihring hmasa ber, Evi leh Adama te atanga hmasang mi te zawng zawng pawh kha nung hova, a thlum a al ei za a lo dam khaw chhuak chho leh vawiin a keini ho kan lo awm theihna atana lo khawsa ho thin an ni. Khawvelin hma a lo sawn zel a, thiam leh finna te nasa takin a lo pung chho va, chu chuan kan nun phung pawh nasa takin a rawn ti danglam a. Kawng tam takah awlsamna leh remchanna, kan la hmuh leh hriat ngai loh mai pawh ni lo, suangtuah pawh kan lo suangtuah thiam loh leh suangtuah phak ngai loh thil tam tak a rawn hring chhuak a. Vawiinah chuan heng thiam leh finna lo sang zel ten a rawn hrin chhuah thil hrang hrang te hi mihring te nunah hian a bet tlat tawh mai ni lovin, mihring te hi chung thil te ah chuan kan bet tlat tawh zawk a, pawisa phek, a hnung leh hma lak hran theih loh ang...

Mizo te hi a hnam ang pawh a thiam thil ngah leh zei tak kan ni tiin kan sawi fo thin a, a dik hle pawhin a lang. Infiamna kawng hrang hrangah te hian a mawi tawk hian kan ti thei ve zul zel emaw tih tur a ni. FIFA World Cup a zawh ve leh mipa naupang ten football pheikhawk an lei sup sup a, nuam ti takin an inkhel leh thei mai a. Chu ti ang bawkin, boxing lar lai a nih pawhin inelna-a tel thei khawpa thiam ve nial nual an rawn chhuak leh teuh mai a, zai intihsiakna-a zaithiam inthup lo tam zia te hi! Hnam dang te nen han khaikhin pawhin thiam thil ngah tak kan ni pawh in ti ila dawt muhlum zawng a ni hauh lo. Chu tih rualin, ‘thiam thil’ ngah hnam kan nih lai hian ‘thiam bik’ ngah hnam kan ni em tih erawh ngaihtuah fe tham a awmin ka hria. He mi kawnga mawhphurtu lian tak pakhat chu ‘Kohhran’ leh‘Khawtlang/Vantlang’ hi niin ka hre bawk. Khaw tin leh veng tinah hian ‘mi bik’ ti a kan chhal, kawng hrang hranga vantlangin kan chung en deuh hlek mihring hi kan kawl nual hlawmin a lang a...

Siam that a ngai! Hetah hi chuan kan lungrual tlang vekin ka ring a, kan buaina tak zawk erawh chu 'eng tin nge kan siam that ang'tih lai hi niin ka hria.  Ka vei em em leh midang te pawhin in vei em em thin ni a ka hriat chu a zirna ngawr ngawr lam aiin a 'kalphung' zawk hi niin ka hria. Tuna kan ram, India ram zirna kalphung hi chu a vawn a vawn (rote learning) a, vawn sa atanga a hria hria thlan chhuahna (merit-based learning) a ni ber hian ka hria a (ka hriat dan leh sawifiahna hi a dik em phei chu ka hre chuang law!), hei tak hi kan ram thanmawh bâwk, zirna kan ngaih pawimawh ang hu a mihringin hma kan sawn theih lohna chhan lian ber chu niin ka hria. He ti zawng hian han sawi ta ila. Naupang kum thum atanga kum nga mi te hian tawng an thiam tan a, ni a an hriat ang angin, dik leh dik lovin tawngkam maksak pui pui, a then chu nuihzatthlak fe fe te an hmang thin a, nu leh pate chuan kan hlimpui hle thin a nih hi. Heng kan fate, kum 3-5 inkar te hian English alphabet...

'Balanced diet’ tih tawngkam hi chu kan pianpui tawngkam tlukin kan hre bel tawh theuhin ka ring! Kan taksa hriselna atana chaw tha, chi hrang hrang ei leh in pawimawh zia hi naupang lo ni tawh leh sikul kal a, seilian tawh te hi chu a hranpa-a in zirtir leh in hrilh nawn fo hi kan ngai tawh hran lo,kan zawm tha peih lo em zawk mai pawh a! A ni tak a, chaw tha kan tih pawh hi kan taksa in a mamawh tawk aia tam kan ei chuan, kan taksa bawk tan hian a lo tha chuang reng reng lo mai hi a lo ni a. Mihring taksa tana chakna, tha min petu pawimawh tak chu protein hi a ni. Chu tih rualin, protein tamna, heng sa ti sen (red meat) vawksa, bawngsa sangha adt ringawt hi eiin, thlai leh ei tur hrisel dang hi ei ta char char ila, chu chu kan taksa tan hian a lo tha chuang reng reng lo. Chu vang tak chuan mithiam te pawhin ei leh inah pawh thil chi khat ei tam tlurh ringawt lova thil chi hrang hrang ei pawlh leh kan taksa mamawh tawk ang zela ei, balanced diet hi an lo ngai pawimawh reng a ni. H...