Kohhrana Naupang te Pawimawhna



Astronomer leh zirtirtu ni bawk Clifford Stoll chuan, “Kum sawmhnih liam hnua khawtlang (society) awm dan tur hriat i duh chuan kindergarten (KG) zirtirtu zawt mai rawh,” tiin a sawi. Naupang te hi nakin lawka puitling la rawn ni mai tur, vawiina puitling ni mek te thiltih leh dinhmun chelh mek te rawn rochun tu tur an ni. The Curious Case of Benjamin Button movie-a a changtupa ang, tar saa piang a, kum 40/50 a tlin chhoha vanglai hmang a, a thih dawn hnaiha nausen ta hlauh ang a mihring te hi kan thang chho a nih ngawt loh chuan vawiina naupang te hi nakina puitling tur te an ni reng dawn tlat! Chuvangin vawiina kan khawtlanga naupang te nunzia, chetzia, rilru puthmang leh sukthlek hi Clifford Stoll-a sawi ang khian tun atanga kum 20/30 a liam leh hnu, puitling an lo nih hnu leh, khawtlang leh Kohhrana a khaipa an rawn nih chhoh huna kan khawtlang leh kohhran hma hun (future) hlimthla a ni tlat a ni. Kan Pathian lehkhabu thianghlim pawhin naupang te pawimawhzia hria in, “Naupang chu a kalna awm kawngah chuan zirtir ula, a upat hun pawhin a thlah lovang (Thufingte 22:6),” a lo ti reng a ni.
A chunga Bible chang tarlanah khian vawiina puitling te hian kan Kohhran hmakhua siamna kawngah hian mawh kan phur thui hle tih a chiang reng mai. Kum lo kal tura kan Kohhran kalphung tur, kan hawi lam tur leh kan rawngbawlna kawng tur te lo sial lawk tur chuan puitling te hian tuna kan naupang te hi kan chher hriam a, kan kaihhruai a, kan enkawl seilen a ngai a ni. A nihna takah chuan vawiina Kohhran hruaitu, Pastor leh evangelists te pawh hi hmana naupang lo ni thin te tho kha kan ni a ni lawm ni?!! Kohhran hnuaia Fellowship Organization-a vawn fung chelh mek tu, nakin lawka Kohhran khaipa la ni chho tur te pawh ‘naupan’ atanga bul tan vek an ni. Mi thenkhat chuan (Kohhran huang chhung bikah) naupang te lo tel ve hi kan ngaithei lo fo mai. Naupang te hnawk lek leka ngai, Kohhran thiltih-rimawi tum, hnatlang, inkhawmna adt a naupang te an tih theih tawk lo tih tir ve aia lo inthiar fihlim tir a, puitling zawk te an hmun luah tir zawk kan ching thin hi a pawi hle. Tihsual an nei ang, chet phelh leh phuailuai chang pawh an nei ngei ang...NAUPANG an ni miau alawm. Tunge engkim thiam sa leh fel sa thlapa rawn pianga rawn seilian ngai?!! Tuna Kohhran thalaia kan chhawr rim leh tangkaipui em em te, BMP leh BKHP a kohhran thachhang dawl zo em em hruaitu leh member te hi hmana KNP member te vek kha an ni asin!
Hmasang Greece rama Sparta khawtlang hruaitu ten khawtlang an awp dan kha vawiin thleng pawha mithiam te hrilhfak a tling a. Chung zingah chuan an naupang te, Spartan naupang te an enkawl seilen dan kha fak tlak an ni. Spartan mipa naupang reng reng chu kum sarih an tlinin an nu leh pate hnen atanga lak hran an ni a, khawtlang enkawl zirna inah dah luh an ni thin. Chu zirna inah chuan naupang chumchiap mai an nih lai atangin indo nunchan an zir a, tawrhchhel leh huaisen an zirtirna kawng hrang hrang hautak lutuk avang chuan naupang tam tak chu an taksa leh chakna in dawl zo lovin an boral phah fo nghe nghe thin. Chung inthununna khauh tak leh zirlai hautak tak paltlanga dam khawchhuak naupang te chu tleirawl/rawlthar (kum 16-17 vel) an lo nih chuan ‘puitling’ an nih leh nih loh fiahna tak tak, fiahna hnuhnung ber chu an hmachhawn ta thin a ni. Chung Spartan rawlthar rual te chu zan khawvawt hnuaiah thawmhnaw lum tel lovin ram palailengah an chhuah zalen ta a. Tih tur pahnih tuk sak an ni. Pakhatnaah chuan ramsa nen inmal beihin an that tur a ni a. Pahnihnaah chuan Sparta miten an sal chhawr mek pakhat chu zan khaw thim hnuaiah mi tumahin an hriat loh vin an that tur a ni. Hriat chhuah an nih vaih erawh chuan na taka hrem tur an ni thung. Chung fiahna leh zirna kawng hautak tak tak paltlang te chu ‘Spartan mipa’ tia sawi an ni ta thin a ni. Heng hunlai hian khawvel ram hrang hrang te inawp dan chu Lal te kutah a awm a. Lal chak leh thiltithei ten a chak lo zawk te an run a, an hneh a, an awp bet thin a ni. Hei hi hria in Spartan Lal leh khawtlang hruaitute chuan an naupang te chu anni, puitling ho mual an liam hnu pawha Spartan hnam meichher la rawn humhim a, la rawn chhi eng zel tur te an ni tih an hriatchian em avangin naupang an nih lai atangin chu kawng zawh tur chuan an chher hriam a, puitling an rawn nih hnuah ram leh hnam chhantu pasaltha an lo ni ta thin. Hetiang taka an ram leh hnam tana an naupang te pawimawhzia an hriat avanga an enkawl ulukna hian alawm khawvela indona hmingthang, AD 480 a Thermopylae indona tia hriat lar taka Spartan sipai 300 leh an lal King Leonidas-a kaihruai Greece tangrual sipai 1700 vel lekin Persian Lal Xerxes-a sipai rual nuai thum chuang che thei lova dan beh tir tlat tu chu! An zingah phatsantu, an hmelma te kawng ruk hrilhtu lo awm hlauh lo phei sela chuan Persian sipai te kha an tuk tlawm ngei pawh a rinawm.
Chu chu a ni! Kan Kohhran pawh hian kan Lalpa lo kal hma zawng a ram zauh zelna atana beih a tum a, thlarau bo te hruai kir a, sual leh a thiltihtheihna laka indo a la puang zel dawn a nih chuan sipai huaisen, ralhrat leh Kohhran humhim tlat tur a chher chhuah zel hi a tihmakmawh a ni. Kum lo kal tura Kohhran hruai tur hian tuipui ral atangin hruaitu tha tak mai hi tumahin an rawn tir dawn lova, van atang hian hruaitu ropui, kohhran nu leh pa tling hi an rawn tla ngawt dawn bawk lo. Tin, kan rawngbawlpui Kohhran dang te hian min puichhuah dawn lo bawk! Keimahni, kan Kohhran chhungah ngei hian a ni chutiang mi, chunglamin hriak a thih te chu an awm ni! Hruaitu ropui Mosia, zawlnei ropui Samuela, Lal ropui Davida, Lalnu hmingthang Estheri leh a dang te...an naupan laiin a ni hriak thiha an awm ni! Thangkhat lian a liam huna Kohhran hmelhmang leh awmdan tur i hre duh a, i hmu duh a nih chuan tuna kan naupang te chet zia leh nunphung hi en mai rawh! I fanu, i fapa hi nakin lawkah Kohhran member puitling a la rawn ni thuai dawn. Kohhran huangchhunga hruaitu chanvo chelhtu hrang hrang te leh nu leh pa ten he zawhna hi i han chhang theuh dawn teh ang.... Ka fanu/fapa/kan KNP member te kutah hian Kohhran hi i hlanchhawng ngam ang em le? Kan duh emaw, duh lo emaw, engtik ni-ah emaw chuan  an kutah hian Kohhran hi a la awm ngei dawn si a!! KNP Day chibai vek ule.

Comments

Popular posts from this blog

Tunlai khawvel leh Kristianna

Career Guidance

Tlawmngaihna leh Tunlai Mizo Nun