Thangthar murei, tho hma generation!


                                        
Thangthar te hi an kan murei tehmeuh mai...mahse????
 Thangthar ho chu ‘Mut nachang hre lo,thawh nachang hre bawk si lo!’.Hei hi kan nu leh pa leh rual u zawkte min hmuhdan leh min hriatdan a ni a,han phat rual lah chu a ni si lo!! Heng thalai tho tlai leh mengrei generation zingah hian a pawl ang chuan ding ta se a hruaitu hlun pawl chu he article ziaktu ngei pawh hi ka ni ngei ang!He ‘mengrei-thotlai’ natna hi kan Zoram mai pawh ni lo,khawvel puma thalai tam zawkten an vei a ni a.Nu leh pa buaipui, khawtlang leh ram than tithu tu ni-a mi tam takin an puh fo chu he mengrei generation-a thangthar mureite hi an ni chawk reng a ni. 

Tun tumah erawh hi chuan he natna, a bikin Mizo thalaite min run mektu leh puitlinna kawng kan zawh mek min tibahlah fo thintu aia natna hlauhawm leh tihbaiawm zawk, ‘Thohma generation-a thangthar mureite’ hi a ni kan sawi tur chu.Amaherawhchu, he kan ngawl veia thawh hma leh mutrei kan sawi tur erawh hi chuan khum leh lukham lam a kawk lo tih erawh i hre hmasa phawt teh ang.

Chuti anih si chuan engnge kan sawitum ber chu ni ta ang le? A chhin i han hawng dawn teh ang aw, a mawng nawi i han hawp hmasa teh ang!Tunlai thalai leh naupangte hian engnge an buaipui ber ang le? Black and white TV hnua colour TV a rawn chhuahtirh kha chuan a pui a nawiin kha kha kan buaipui ber leh thenawmte ina min lenhnemtirtu ber pakhat a ni thin a.Nu leh pa leh fate thlengin hmuh a inang a,hriat a inang tlangpui thin.Chutah le, Bill Gates leh a hote, Microsoft company ten windows software an rawn hmuchhuak a,chu chuan thiamna kawngah hmasawnna rawn zuantirin company hrang hrangin computer chi hrang hrang-Desktop(dawhkana hun chi) an rawn siamchhuak a, a aia tha leh zangkhai zawk laptop(malchunga dah mai theih) chite bakah tunlaiah phei chuan palmtop(kutphaha ken theih) te thlengin an siamchhuak a.Tunah chuan khawvelin hnathawh nan a hmang a, intihhlim nan hman a ni bawk a,suahsual rawng bawlna atan pawh hman a la ni ta zel zuk nia!

A lehlamah Mizote phei chuan kum 2004 bawr vel atang chauhva kan hmelhriat cell phone a lo chhuak ve leh a.A tira mi biakna satliah mai tura an siam kha sumdawnna lipuia an han hleuhpui tak tak chuan an tui hleuhlai lo thlirtu mipuite mit an la lo palh ang tih hlauvin company hrang hrang-Nokia, Sony Ericcsson, Apple etc te chuan an han inhleuhchak siak ta tak tak a le…an handset siamchhuahah chuan rimawi ngaihthlak theihnate, thla lak theihnate leh handset dang atanga duh duh thawnkual leh lakchhawn theihna infrared leh Bluetooth technology, short message service(SMS) bakah Multimedia Messaging(MMS) te an han belh leh a, mihring duhthawhna chuan chintawk nei hek lo, thlalak mai nilo videote thlenga dah theihna an han siamchhuak ta a.Chu mai chu duhtawk lovin an handset hmangtuten an duh ang an thun thei lovang tih hlauvin memory card, External hard Disk leh pen drive Gigabyte hran hran, a te chi 1GB atanga 8GB thlengte bakah External drive 800GB leh a aia tamte thleng hmangin min han hip tak tak mai chu(h), thlemna do zo kan awmlo chu a nih ber hi maw!Heng computer leh handsette hi chu hmasawnna thlipui ‘technological revolution’-in a kentelte zinga pakhat ve mai chauh an la ni.Mahse heng changkannate hian thangthar murei leh tho tlai thinte chu min ‘thawhhma’ tir ta tlat mai le!
Keini naupan lai takngial pawh khan saihlum hruala rammung insiktirte kha kan nileng hna kha a ni thin a.Kahpuka indova sava vehte leh bukte saka inbailem chhuante kha kan intihhlimna tlanglawn a ni a.Chaw thing tlang leh tui thak neih kha kan inchhuanna te a ni thin.Tunlai naupang erawh chu an dang ta zar mai.Sairawkherh leh kahpuka indo lovin computerah games chi hrang hrang-Counter Strike,Project IGI,Warcraft, Call of Duty etc hmangin nilengin an indo a,chawtlang leh chi-a thlem lungawi rualte kha computer games hmanga awmtlei an ngai ta.Hei tak hi a ni ‘hman’ leh ‘tun’ danglamna chu.Hmanah kha chuan nu leh paten kan thiltih tam zawk min hmuhpuiin min hriatpui a, meizial zuk ruk, mi huana thei lawh ruk leh mi ar lo perhsakte kha naupang sual deuh pawhin an pawikhawih chu a ni deuh mai.Tunah erawh chuan nu leh paten kan hriatthiampui loh leh hriatthiam phakloh ‘technology’ hmangin kan fate an inkawm ta a.I fa kha han zirchiang mah teh.Kum 6 mi hian kum 40 chuanga upa tam tak ai hian computer system hi a bel fe tawh zawk asin!Zir miten an chhui danin khawthlang rama tualthah, rukruk leh suahsual rawngbawl tam tak khu chu an naupanlai atanga enkawl dikloh an ni fur mai.USA-a crime rate tisangtu chu tleirawl leh rawltharte an ni tlangpui a.Chungte chu an zawhna an chhandan atangte leh an naupanlaia enkawl seilen an nihdan atangin an han chhui a.Tam tak chu naupang, sual leh tha pawh thliar thiamlo nia nu leh paten an hriatlaia an lo khelh thin games chi hrang hrang,tharum thawh leh thisen chhuak nasa lutuk lanna chi an khelh atanga chutiang tih duh leh chak ve avanga tualthat tate an lo ni nawk mai.US Police te chuan computer game chikhat Grand theft Auto(GTA), mi pakhatin a duh duh motor a ruka, mi duh duh suama an pawisa a laksak theihna game khelh nasat avanga a taka chutiang tih chakna an lo neih tak avanga pawi khawih thalai leh rawlthar engemawzat an man thu an sawi bawk. Film-a sap thlai awmtha duhlo ho motor/bike changkang zet zeta intlansiak thin hote kan en nasa lutuk hi tunlai Mizorama zanrei tak taka ‘intlansiak’ lo chhuah chhante hi a ni thei mai lovang maw?!! Thiamna leh finna,technology lamah hian tunlai naupang leh thalaite hi an muhil awzawng lo, rin aiin hetiang kawngah hian an ‘harh hma’in an ‘tho hma’ tih hi nu leh pate pawh hian kan hriat a pawimawh hle a ni.Tin,internet lo chhuak hian TV-a entlakloha an ngaih leh chhuah an phalloh, thlalak leh film tam tak hi vawi khat hmeh zeuh hian computer monitor screenah a rawn chhawpchhuak tawh mai si!Chhungkuaa TV kan entlan dial dial lai leh computer games an khel satliah emaw kan tih naupang leh thalai tam tak hian lang mang si lo leh nu leh pa hriat lemloh hian an thlir nasa tawh tih hi i hria em le? Mahni chauha en theih,midang tumahin an hmuhpui ve theihloha dahdan lah chu thangtharte hi chuan hrelo an tlem viau ang.I u, i nau, i fapa/fanu kha hetiang lamah hian a lo ‘tho hma’ fe tawh lo maw?

Mobile phone ve thung hi le? Mizorama a awm ang tih leh a awm ngai pawha kan rinphakloh sex video tam tak an lakna hi mobile handset camera a ni tih i hria em le? Rizai hnuaia message an type melh melh hian enge thalaite hian an lo inthawn thin tih te hi i ngaihtuah ngai em? An len tam chuan thiansual an kawp ang a/an lerh ang a?…a dik e.Mahse tunlai naupang leh thalaite hruaisualtu tam ber hi chu an thian sual kawm ai mahin mobile handset leh computer/internet a ni tih hi i hria em? Kan fate rual pawltir kan tum lutukna lamah hian ‘thutak’ lam aiin ‘changkanna’ hi kan lo umpui nasa lutuk mai lo maw? Ani hi chu a la naupang a em mai, kan fanu/fapa chu a lengchhuak ngailo, eng sual mah a khawih lovang,TKP-ah a tel tha, a inkhawm ve reng kan ti maw…Tunlaia a hmei apa-a mipat-hmeichhiatna hmanpui tura duh duh huna koh theih, KS tih dawna a langa inzuar si lo, ‘call girl/call boy’ Mizorama a tam zawk hi nun lepchiah leh lerh nia khawtlang leh chhungten an hriat si loh, mahse mobile phone hmanga suahsual rawng bawl an ni fur a, a tam zawk hi tleirawl/rawlthar kum 13-20 inkar te an la ni zui!

Thian sual a kawm hriat a ni lo.Zanrei tak tak thleng a leng ngai lova, Kohhran inkhawm a pelh ngailo mai ni lovin thalai pawlah pawh a active pawl a ni bawk.Mahse a lo thianghlim/ruak hauh si lo,AIDS a lo vei reng,ruihhlo a lo khawih reng a, sawn a lo thlak ringawt mai!Hetiang chanchin hian vawi engzahnge Mizoram chhungkua a thawn tawh le? Zepruk engzah nge awm ang? Piantirh atanga hetiang tum hrim hrima lo piang an ni lo.Nu leh pate pawhin chutiang turin an enkawl hek lo.An lo tleirawl/rawlthar chhuak a, nula/tlangval an lo ni a, an dang ta daih mai.A ni reng dawn asin.Kan fate hi a neitu chu ‘Pathian’ daih a ni.Hnathawktu chuan a puin ti tura a tih anga a thawhloh chuan ban a niin a hlawh tur pawh a hlawhloh phah thin.Lalpa’n a tih ang ni lo,kan duhdan leh tha nia kan hriatdan anga kan lo enkawl ve hian a neitu leh min enkawltirtu duhdan a lo nilo reng a ni lo maw engatinge sawn a pai a, drugs avanga kan fanu/fapa a buai tak mai le? Handset thar tha tha, khawl chhuak thar thar kan leite hian “Lalpa hmel’ kan hmuhna hi a lo dal reng palh ang e.Chuvangin mengrei generation-a dar kaw hnulama tho thin naupang leh thalaite hi kawng engkimah an ‘mu reiin’ an ‘tho tlai’ lo a ni tih hi nu leh paten hria ila.Thalaite pawhin he thangthar, Pathian thu leh thutak lama ‘murei’, suahsualna kawnga ‘tho hma’ kan nih lohna turin kan nun fimkhur tlang theuh ila,he natna vei mektute chhanchhuak tur hian i han tang tharin i harhthar teh ang u. 

Comments

Popular posts from this blog

Tunlai khawvel leh Kristianna

Career Guidance

Tlawmngaihna leh Tunlai Mizo Nun