Chinese vanram leh kan ram

                Rema Chhakchhuak lehkhabu, kawng Chho Chho tih bu, phek 226naah khan, Chinese hovin vanram chungchanga an rin dan heti hian a ziak a (a ziaktu ziah dan chiahin):

Vanram leh hremhmun hian danglamna nasa tak a nei e mem lova. Ruai hi an theh luih luih reng mai a. dawhkan sei tak maiah hian an thu tlar dul mai a. Chaw eina tur chuan chaw eina fung/chopstick feet nga laia sei hi an hum theuh a. A danglamna chu hei hi a ni. Hremhmunah chuan mahni theuh inhnawhpuar tumin chaw eina hmawlh fung feet nga laia sei chuan mahni inbarh tumin an hmanhlel theuh hlawm a. Mahse, tumah reng mahnia inbarh thei an awm loh avang leh, midang purana tura han barh chu mahni hmasial tak an nih theuh avangin tumahin an ngaihtuah chhin lova. Chutiang chuan chatuanin chaw bel bulah riltam leh tamchhawlin an awm hlawm a ni.

Vanramah erawh chuan hlim tak leh midangte thatna tur ngaihtuah theuha an awm hlawm avangin mi tinin an ep chiaha thute theuh chu an chaw eina hmawlh fung chuan duhsak takin an inbarh tawn mawlh mawlh a. Puar leh tlai takin an awm theuh a ni, an ti a ni.

            He Chinese te vanram leh hremhmun rin dan hi uluk taka han thlir vang vang chuan, a danglamna ber, a nawm leh hrehawm hriltu ber chu ‘mahni hmasialna leh mahni hma sial lohna’ hi a ni berin a lang. Mizo ten ram kan neihchhun, kan ram, kan inpui, Mizoram hi leilung hausakna chhuan tur nei lo, ram dangte anga leilung hausakna chhawr tur nei lo niin min sawi thin a, keini pawhin kan insawi thin bawk a. Mahse, hei hi kan dinhmun a ni meuh em tih hi ka ngaihtuah fo thin. Ni e, Arab ram te angin hausakpui lawih tham tuialhthei kan nei lova, Africa ram te leh South America ram te angin, kan leilung hnuaiah hian lunghlu leh rangkachak laichhuah tur pawh kan nei ve lo. America ram leh European ram lian te angin kan ram a rualrem lova, thil siamchhuahna hmunpui kan nei hek lo. Mahse…ka’n ti teh ang. Kan pi leh pute kha, tuna keini chhuan ho kan khawsakna, he Mizoram leilung ngeiah hian, kum za tam tak chhung, tlachham lovin, intodelhin, pawn lam mite khai din leh tanpui ngai lovin an lo khawsa tawh thin asin! An thawmhnaw tur an intahin, an inthui a, an hmanraw mamawh zawng zawng an inchher chawp a, buh leh bal, ei leh in an mamawh zawng zawng an kutkawih ngeiin, he ram leilungah hian pawn lam atanga lakluh ngai miah lovin an intodelh thin. Kan pi leh pute khan, kawng engkimah keini, vawiina la dam te ai hian mamawh an ngah zawk a, tlakchham an ngah fe zawk bawk a, mahse, an intodelh tlat thung si! An intodelh dan lah kha, an kutkawih liau liau a la ni lehnghal a, pawn lam atanga lam khawm leh lei khawma intodelh an ni ve tlat lo. Engnge a chhan ni ta ang? A chhan lian bera ka hriat chu mahni hmasialna in an nunhonaah khan hmun a chan loh vang hi ni berin ka hria. Khuangchei thei nu leh pate buhzem kha hnamchawm chhungkaw rethei, veng kel tila awm te pawhin an thlamuanpui pha tlat a, chhuanchham awm lo turin an inpeizawn tawn a, an intanpui liam liam a, sem sem dam dam, eibil thi thi tih kha a takin an nunpui tlat a ni.

            Vawiinah erawh chuan, mahni hmasialna in kan khat zo ta vek em ni chu aw tih vawng vawng tur kan ni ta. Chinese te rin dana vanram leh hremhmun chungchanga kan hmuh ang khian, rem leh rem lo, mawi leh mawi lo, a dik a dawk pawh thlu lovin, mahni pum puarna tur leh hlawkna tur a nih dawn phawt chuan, kan mamawh bak, a chuang liam mai pawh ni lo, beng muk a, liam zawih zawih, a liam zawih zawih pawh chhar a, bengmuk leh a, liamtir leh zawih zawih duh hial khawpa mi pamham, mi dangte chanai ngawih ngawih pawh eisak a, laksak pawitihna pakhat mah nei lo, mi duham leh mahni hmasial Mizo te zinga kan lo awm ta mai hi engnge a chhan ni ang tih hi ka ngaihtuah fo thin (mi tha leh fel tam tak erawh an awm tho).  Hei hi zo zia a ni lova, zo nun a ni ngai hek lo. Zonun ze maw ikan tih fo te pawh hi, a nihna takah chuan, pawl anga tam laka inchintir ngawt chi niin a lang lova, tin, zia (character) reng reng chu, pawn lam ni lo, chhungril atanga intan in, chu chu, pawn lamah a rawn langchhuak thin zawk a ni a, thinlungah thuk taka a chi tuh a, kui tiah chi zawk a ni. Bagha vai thinrim hlekin kan fairel bel a nghawng nghal a, Burma ram atanga hri avanga vawk note lak an khap hlekin, vawksa inchuhin nutling, patling hmaisen kan inhmuh nghal zel a, intodelh lohna hi kan intodelhna awmchhun a ni tih hial tur khawpin, a eng a mah hi ‘ka ta’ ti a sawi tur kan nei lo a chha chu a ni a, lungawi lohna lantirin, kawng te han dang ve ngial thin mah ila, keimahni leh keimahni kan inhrem a ni ringawt zel bawk si! Ram hi amah ngawtin a hausa thei ngawt lova, a luahtu ten an enkawl dan leh an hman thiam dan azirah a hausak leh retheih chu a innghat zawk a ni. Chutiang bawkin, leilung a hausak avang ringawt hian, a enkawltuten an enkawl thiam chuan si loh chuan ram hi a hausa ngawt chuang lo. Ni lo se, kan thenawm Burma, an lei tha (fertile) em em mail eh natural gas deposit ngah em em mai te, Africa ram leh South America ram, lunghlu leh rangkachak an lei hnuai atanga laihchhuah tur ngah em em te khu khawvela ram hausa leh intodelh ber an ni ang chu, an nih chuan der loh hi! Chutih laiin, an duh lo chung, an ram atanga an petchhuah, thliarkar te tak te, leilung hausakna pakhat mah nei lo, an tui in tur takngial pawh ram pawn atanga lakluh ngai khawpa ram leilung rethei, Singapore te erawh chu vawiinah chuan, Mizote zingah pawh, a han kal pha te chuan chhuang takin social media sites hrang hrangah kan tarlang chuai chuai chu a nih si hi!

            Khualzin hip turin theihna (potential) kan nei tha, kan ram a ralmuang, kan khawlai dung a fai, Kristian state tamna kan ni, thing leh mau kan ngah, nungcha tinreng te tualchaina a ni…a dang pawh sawi tur a la tam…kan ram hi a rethei mawlh lo, a chhunga chengte hian kan zir lo zawk a ni lo maw?! Ram dangte kan thlir a, lei vanram a ni ringawt tiin hahipin kan sawi a, kan awt a, kan mangphan hial a. Mahse, ram changkang kan tih te pawh hi, anmahni-a ram changkang leh ram nuam an rawn ni ringawt lo, chutiang tur chuan enkawl a ngai alawm. Mahni hmasialna hi awm tawh lo se, luah sen loh huan ram leh in hmun neih te hi bansan tawh ila, mahni hmasialna in a hrin chhuah hlemhletna te, duhamna te, pamhamna te hi kan ram leh hnam nun atang hian pet chhuak vang vang ila, kan chhungkua in kan tawrh dawn loh phawt chuan, eng pawh chhia se pawitih lohna, mahni hmasialna rilru te hi thlauhthla ngam tawh ila, tanpui ngai an awm chuan, kan kohhran member an ni emaw, ni lo emaw, khawtlang leh pawl hrang hrangah an inhmang emaw, hmang lo emaw, kan mihringpui, tanpui ngai an nih avang zawkin, phut let nei lovin tanpui mai ila, phut luih tlawmngaihna, pawl behchhan tlawmngaihna, a lang a mawia tlawmngaihna, fakna leh chawimawina phut let tlawmngaihna, hleih nei tlawmngaihna ni lo, Mizo tlawmngaihna dik tak te hi tungding leh ila, kan hranghlui hlaphuah thiam ten hlaa an lo chawi, kan Zoram nuam ngei kha din thar leh turin, tuna mite hian hma I la thar teh ang u. A rah chu keini chuan kan hmu pha kher lo maithei, mahse, kan fate, kan tute, kan tuchhuan ten an rawn hmu in, an rawn tem ang a, a par zu thlum tak chu an rawn tlan thung dawn alawm. Chutiang thlentir tur erawh chuan kan sawi leh sawi bawk, ‘mahni hmasialna’ rilru leh thinlung bawk hi kan thlauhthlak hmasak phawt a ngai a ni. Hei lo ka ram, ka in, ka lu nghahna tur ti a chhal theih ram dang inches khat takngial pawh kan neih hlawm loh hi!

Comments

Popular posts from this blog

Tunlai khawvel leh Kristianna

Hosanna

Thawhhona