Posts

Showing posts from May, 2017

East Pakistan atangin Bethlehem Tlangah

Nipui vanglai, thuthleng nghenchhan pawh thlan ngah mi nih nen, thlan rim a nam huam hunlaia Bethlehem tlang lam han thlir dawn chu (h)! Kei pawhin mak ka ti! A ni lah tak a. He thu ka ziah mek lai pawh hian ka tukkhum lam chu ka lehkha chhiarna dawhkan chunga inchhem daihna khawl vir chuan a rawn chhem hem hem reng mai. Mahse, rilruah a lang miau si ale! Kum 1966 Ramtuk thla zanlai atangin Pu Laldenga leh a thuihruai MNF te chuan Mizoram zalenna puangin ralthuam nen chet an thawh ta thut   mai a. Chumiin a nghawng chhuah thil hrang hrang avanga Zoramin kum sawmhnih chuang teh meuh hrehawmna, manganna, thlabarna leh lungngaihna a tawh chungchang leh chanchin te chu a taka tem tu kan nu leh pa te leh keini, thawnthu hriata hria te pawhin kan hre bel thawkhat viau awm e. Tin, kha zalenna sual, rambuai tia kan hriat larin kan Mizo hlaphuah thiam te rilru a chawh thawh atanga khatih hunlaia kan ram thim leh hrehawm zia tarlang thei hla lungkuai tak tak leh Pathian auhna leh van lam

Beiseina

            Vun ngo hovin an sawi lar em em ‘Pandora’s Box’ hi a chanchin i lo hre ve tawh ngai em? Hmasang Greek thawnthu pakhatah chuan hmeichhe pakhat Pandora-i a awm a. Pandora-i hnenah chuan Pathian ten bawm pakhat an pe a. Chu bawm chhungah chuan khawvela sual (evil) zawng zawng te chu khung khawm niin, Pandora-i chu chu bawm chhin chu hawng miah lo tura hrilh leh khap tlat a ni. Mahse, Pandora-i chuan Pathian te thupek chu ngai pawimawh duh lovin chu bawm chhin chu a hawng lui ta a. Chu velah bawm chhunga sual chi hrang hrang te chu lo chhuakin khawvel an ti buai zo ta a. Pandora-i chuan rang takin bawm chhin chu chhin leh mahse, a chhunga sual awm zawng zawng te chu an lo chhuak zo hman tawh a, thil pakhat chiah bawm chhungah chuan a la awm a. Chu chu ‘hope (beiseina)’ a ni. Vawiin thleng hian ‘to open pandora’s box (Pandora-i bawm hawn)’ tih tawngkam chu sap ho chuan thil te tham tak nia ngaih, mahse nghawng nasa tak nei si, hriat lawk lem loh leh hre lawk chung pawha tih/

Vanneihna

Pathian chuan mahni in tanpui te hi a tanpui thin kan ti. Sikul kan kal ve laia kan nu leh pa te leh kan zirtirtute min fuihna tawngkam lar pawl tak a ni awm e. Ni, a dik a ni. Hringnunah hian a tawpkhawkah chuan mi tumruh, mi taima, tuarchhel leh teirei peih te bawk hi mi dingchang leh mi hlawhtling an ni leh fo thin. Chung mite chu hlawhtlinna tlangchhipa an ding kan han hmuh hian an ‘vannei’, an nihlawh kan lo ti ta thin a ni. Vanneihna, a saptawnga ‘luck’ kan tih hi mihring te hian kan lo mamawh na meuh mai. Chetsualna (accident) a tel, thih ngei ngei na tura ngaiha dam chhuak te, mak tak maia thihna pumpelh te, hriat lawk hauh loha hausa ta thut, lottery/lucky ticket adt man fuh te, zan khat thilthu-a dinhmun inthlak ta thut te..sawi tur a tam awm e. Chutiang thil tawng te chu ‘vannei’ tiin kan sawi bawk thin a. Tin, lawmna lam, a bikin hlawhtlinna lam kan han chan hian Mizo te chuan vanneih vangah kan puh bawk thin. Hei hi ‘vannei’ tawngkamin a sawi tum tak leh a nihna

Dinhmun

A saptawnga ‘status’ tia an sawi, keini Mizo ten ‘dinhmun’ tia kan sawi hi tunlai khawvel, a bikin kum zabi 21 na khawvelah hian mihring hian a va han ngai pawimawh tawh tehlul em! Kan mihringpui te kan thlir dan leh teh dan pawh an dinhmun atangin a ni fo mai. Nupui pasal zawnna atan, hna diltu lakna tehfung atan, pastor atan, a tawi zawngin kan nun kawng zawng zawng tih theih deuhthaw hi chu ‘dinhmun’ in a hril ang anga her vel thin hi a ni ber maiin ka hria. Midang te kan teh dan emaw, an dinhmun kan hmuh dan leh teh dan lam sawi ka tum lo. Ka sawi tum zawk erawh chu ‘dinhmun’ kan teh dan leh hrilhfiah dan zawk hi a ni. Dinhmun kan tehna hmanrua leh kan hrilhfiahna tawngkam, kan hriatthiamna rilru leh kan pawmna thinlung azir hian dinhmun hian hmai hnih a lo neih phah ta ni berin a lang. Chung a hmai hnih te chu dinhmun sang leh dinhmun hniam te an ni. Amaherawhchu, tehfung hrang hranga mi hrang hrang ten he dinhmun hi kan teh a, kan pawh sawih-fan kual vel chiam theih vek

Lehkha Chhiar leh Zirna

Image
Zirna hi mihring nuna a pawimawhna chu sawi chiam pawh a tul tawh lem awm love. Tlai ni a tla a, kum a liam a, hun a kal a. Chung zawng zawng hnuah chuan ni thar, kum thar leh hun thar a lo inher chhuak tiin kan sawi thin. Kan hun bi chhiar leh ni leh kum chhiar danah pawh a let/hnungtawlh zawng ni lova, a hmasawn zawnga kan chhiar tlat hian khuarel rorelna pawh hmalam panin a kal zel tih a ti lang a. Chuvangin, zirna kan tih pawh hian a tum ber chu mihring/zirtu tih hmasawn leh hmalam pana ke pen tir a ni kan ti thei ang. Hringnun pumpui hi zirna in a khat an ti thin a,   a dik hle in a lang. Mihring taksa, pianphung leh rilru put zia te than chhoh leh hmasawn dan hian he thu ril dikna hi a nemnghet chiang hle. Kan lo piang a, hun inher zelah kan lo thanglian a, chhiah leh tha hriatna, ngaihtuahna hman dan te kan lo thiam zel a, kan taksa pawh a lo thang zel a, puitling kan lo ni ta thin. Amaherawhchu, hetah tak hian mihring te ah inan lohna/danglamna a lo lang thin. Taksa p