Mahni Inrintawkna (Self-esteem/Self-Confidence) Vrs Chapona (Pride/Arrogance)


                                                          
He zawhna hi i inzawt ve ngai em? A danglamna i hria em? Mizo te zingah hian heng ze chi hnih, inpersan em em mai te hi kan hriat pawlhin kan hmuh thelh fo thin hian ka hria. Mi chapo nia kan hriat tam tak te hi mahni inrintawkna nei an lo niin, mahni inringtawk tak nia kan hriat te hi an chapona puanzarin min hliah vang mai maia an dawihzepna kan hmuh loh te hi an lo ni mai mai ang em? Tin, mahni inrintawkna nei tur hian mahni tawka chapo a ngai kher nge mi chapo reng reng chu mahni inringtawk tak an ni deuh zel zawk? Zawhna tam tak a piang thei awm e. I han chip nawi dawn teh ang.
A hmasa berah chuan enge mahni inrintawkna kan tih tei vet leh chapona kan tih, kan huat leh ngei em em chu ni a, enge an danglamna ber chu ni ta tih lo thlur hmasa phawt ila. Pastor Ben Reeda’n mahni inrintawkna leh chapona danglamna a tarlan kawng nga te hi lo en ila-
Mi chapo chuan-
·         Diklohna an neih an hre ngai lo
·         Thurawn an la duh ngai lova, an thu te-a kaltlang an tum thin
·         Zilhhauna leh anmahni siamthat tumna an haw thin
·         Midang ngaihdan an ngai pawimawh ngai lo
·         An thil tih that chhun chhun te midang leh vantlangin hria se, an chungah an lawmna ti lang se an ti ngawih ngawih thin
Mahni inrintawkna nei mi chuan-
·         An duhthlanna leh chet phung tur ngun takin an ngaihtuah hmasa thin
·         Midang te thurawn lak an hreh lova, thudik an tan tlat thin
·         Mahni hma an sial ngai lo
·         A mihringpui te a mamawh tih a inhria
·         Tunge a nih a in hrechiang a, a chakna lai leh tlakchham te a hre thin
·         Midang te a chher hriamin a kaihruai thin

A chunga hrilhfiahna tam tak zinga pakhat kan han tarlan atang pawh khian mahni inrintawkna leh chapona danglamna chu kan hmu thei awm e. Khing kawng nga te khi tehfunga hmangin inrintawkna nei mi nge ka nih a, mahni inringtawk tak nia ka lo inhriat thinna hi chapona lek a lo ni zawk em tih hi i inzawt nawn theuh teh ang.
Chapona chu ‘keimah’ ah a inhlawm khawm vek, thil dang a leng lo. ‘Ka’ atangin a intan a, ‘ka’ bawkin a tawp thin. Midang te tan hmun a awm ve lo. Chapona hi thuhnuairawlhna nen inkalh tlat a nih avangin, mahni inrintawkna nen hian sawi kawp theih a ni lo. A chhan chu mahni inrintawkna nei tura a innghahna lung phum chu thuhnuairawlhna hi a ni tlat a ni. Mi chapo chuan kawng engkima amah lansarh ber a duh leh a tum laiin, mahni inrintawkna nei mi chuan midang erna tel lovin, a talent leh theihna te a tha thei ang bera hman a tum thin a. A tan chauh chung a thiamna leh theihna te chu hmang mai lovin, midang te tanpui leh chhawmdawl nan a hmang thin. Chaponaah chuan midang an len ve miau loh avangin miten a chhungril ze tak tak an hre thei ngai lo-amah a insawi dan leh nia a in hriat dan chiah a ni midang ten an hriat thin. Mahni inrintawkna nei mi erawh chu thuhnuairawlh taka a theihna leh thiamna ang ang te amah leh midang te tan a hman thin avangin midang ten a chhungril ze dik tak an hre thei thin a. Chu tak chuan mahni inrintawkna a siam belh ta zel thin a ni. Mi chapo chuan nia a inhriat dan chu a zia emaw tiin a chapopui thin a. Mahse, midang ten nia a inhriat anga an lo hmuh leh si loh chuan a thin a rim a, a rilru a na a, mi sawisel leh relah a tlak thin. Chu chuan inrintawkna a neih loh zia leh, amah a inhriat chian loh zia a tilang chiang lehzual zawk thin. Mahni inrintawkna nei mi erawh chuan sawiselna karah pawh thudikah chuan a ding tlat a, amah aia midang te a dah pawimawh hmasak thin miau avangin, a ze dik tak chu midang ten an hmuh danah chiang takin darthlalanga kan in en a, kan inhmu ang hian a hmu thin a. A dik lohna lai te, insiamthat a ngaihna lai te a siam tha zung zung thin. Chu chuan inrintawkna atangin inrintawk lehzualnaah a hlangkai zel thin. Mi chapo erawh chu a khawvelah amah chiah a len avangin, a thiltih leh chet zia, nunphung engkimah midang te nen a in tehkhin thin a. Amah tluk lo tu te a hmusit in, a tluk loh te a itsik bawk. Chu chuan midang er eng rengin a hun a hman tir a, mahni in enlet (self-retrospect) na chang hre lek lovin a hun a hman tir a, tunge a nih pawh in hre chiang lo leh midang te nun leh chet phunga buai reng rengin a hun leh ni a chhiar tir ta thin a ni. A khaikhawmna atan entirna pakhat han tarlang ila. Kan mihringpui te nen thu inhmuh fuh loh leh thil tih nikhuaa mahni dikna chiah lan chian tir tum ran a, ‘ka’ thlirna tlang atang chauha thlir thin ka nih chuan mi chapo ka ni tihna a ni. Chutih laiin, thil tihna leh midang te nena inelna reng renga ka ti ve thei a ni tih leh, ka thiam ve tawk a ni tih lan tir ka duh avanga ti/tel ve thin ka nih chuan mahni inrintawkna nei ka ni tihna a ni.
Psychologists te chuan chapona hi chi hnih-Authentic pride leh Hubristic pride tiin an then a. Authentic pride chu mahni chnatawka lungawina, midang te tih ang chu ti ve theia inhriatna, midang te ngaihdan zawm ve theihna, chhia leh tha hriatna thiang tak hman thiamna leh rilru nghet tihna a ni tiin an sawifiah a. Hubristic pride ve thung erawh chu mahni inngaihhlutna, midang ten hmusit leh en hniam ni tlata inhriatna, mahni nihna midang te nena tehkhin tlatna te a kawk an ti bawk. Heng thil pahnih khaikhinna atanga lang chiang tak pakhat chu mahni inrintawkna leh chapona te hi ze hran daih leh awmze hran daih nei an nih rual hian, inzawmna nei an ni bawk tih hi a ni. Helai a inzawmna tak hi kan hriat chian loh avang hian Mizo te hian chapona leh mahni inrintawkna hi kan ngaih pawlh fo niin a lang.
Mizo te hi kan mak angreng a. Kan pipute hunlai ata tawh thu khuh lova thu sawi mai mai ngai lo kan nihna zia hi kan la chhawm nung tha viau mai a. Chu chu thil tha tak a nih rualin, mi tam tak chu kan inrintawkna ti lang ngam lovin min siam ta tlat a, a pawi hle. Chapo nih hlauh vangin, midang te aia talent leh thiamna kan neih that ve te pawh kan lan chhuah tir tha ngam lova, chu chuan mi tam tak chu kan nih tur ang min nih tir phak lo thin. Ka tih theih ve reng leh ka thiam zawng tak pawh nise, aia thiam lo zawk te bulah chuan kan ti tha duh thin lo. A chhan chu intithei, chapo nih hlawh kan hlauh vang a ni. He rilru put hmang hian Mizo te zingah mi tha leh theihna nei sang leh talent tha tak tak a up bo teuh tawh. Kan mihringpui te bula kan thiam leh theihna te pholan a, midang te tana an inzir ve na tur hniak hnutchhiah a, fakna leh chawimawina dawng lo pawha thil reng renga thahnemngai taka tih tlat hi mahni inrintawk te zia a ni. Chapona nen ngaih pawlh chi a ni lo. Ka thei a, ka thiam a, ka tlin a nih phawt chuan tih mai tur. Chu chuan thiam lo zawk te hnenah zir tur a pe ang a, an rawn zir ve in an rawn thiam ve mai dawn a ni. A nihna takah chuan mite thiamna leh theihna pholan te, ‘a intithei, a chapo,’ tia lo sawi ching tam tak hi anmahni zawk mahni inrintawkna an tlakchham vang leh an chapo vang a lo ni zawk duh khawp! Mahni inringtawk tak chuan a nihna leh nih lohna a hria a, a theihna leh theih lohna a hriat chian tlat avangin midang fak leh diriamna in a ti buai lova, hmasawn zel tur erawh chuan thurawn leh zilhhauna a ngaithla thin. Mi chapo erawh chu amah a in hriatchian miau loh avangin nia a inhriat angin a nung a, chutiang ang chiah chiaha miten an lo ngaih ve si loh chuan vui mai loh chu tih tur dang a nei lo. Mizo te zinga hluar tak pakhat, mi chapo leh mahni inrintawkna nei lo te an lan chian em em thinna nia ka hriat pakhat chu-a huhova thil tih nikhuaa mahni thu duh leh ngaihdan tha pui pui nei, midang te aia hmang chang leh tih dan hre riau, fing fu anga lang, an ngaihdan aia midang ngaihdana kal tha an tih veleh a,‘kei chu ka mawl alawm, lehkha thiam lo ka nia,’ ti leh hlauh si te, ‘keini chu mi rethei kan nia,’ a tih a tih lai a, rethei tak anga cheibawlin, khawtlang leh thenawm khawveng ten chhawmdawl tum tak tak ta se,’min hmusit.’ ti leh daih ang chi mihring hi mahni inrintawkna nei lo, mi chapo dik tak te chu an ni. Chutiang mi chuan mahni nihna leh theihna hre hawt lovin a chapo va, chu chu mahni inrintawkna emaw a ti ta mai thin a ni.
      Chutih lai erawh chuan mahni inrintawk leh lutukna, mahni inenlet na chang hre chang tawh lo khawpa inrintawkna neih chinah hian kan inrintawkna hi chaponaah a lo chang daih tawh thei ve tho a nia!

Thu lakna te:
Bragg, James. In Step
Biehl, Bob. Leading with Confidence
Wright, Norman H. Winning over your Emotions
Meyer, Joyce. A Leader in the Making
Vanlalhriatrenga, VLC.I Hneh Thei



Comments

  1. CÙIS SPELL POWERFUL A THA A ’GABHAIL A-STEACH MY EX HUSBAND BACK IN MY LIFE AFTER HE LEFT ME CONTACT DR WALE WHATSAPP / VIBER +2347054019402
    Halo Tha mi airson am meadhan seo a chleachdadh airson taing a thoirt do DR WALE oir thug e air ais an duine agam. dh ’fhàg an duine agam mi airson a leannan a bh’ aige mus do phòs e mi is e suidheachadh duilich a th ’ann dhòmhsa a dh’ ainmich mi agus a ’guidhe air tilleadh. Dhiùlt e thuirt e nach eil e dèidheil orm tuilleadh. Dh’ fheuch mi a h-uile dòigh a b ’urrainn dhomh fhaighinn air ais. gu dìomhain dh ’innis mi dha mo charaid mu dheidhinn agus thug i fios dhomh DR WALE WhatsApp, chuir mi WhatsApp air: +2347054019402 agus dh’ innis mi dha mo dhuilgheadas agus dh ’innis e dhomh dè a dhèanainn agus rinn mi a h-uile dad a dh’ iarr e orm a dhèanamh cuideachd. agus thilg e geas gaoil a thug air ais an duine agam taobh a-staigh làithean. Ma tha feum agad air cuideachadh gus faighinn air ais còmhla ris an Ex agad, cuir post-d gu DR WALE aig WhatsApp / Viber: +2347054019402 NO drwalespellhome@gmail.com

    ReplyDelete

Post a Comment

Popular posts from this blog

Tunlai khawvel leh Kristianna

Career Guidance

Tlawmngaihna leh Tunlai Mizo Nun