Posts

Showing posts from February, 2017

Moral Reform Vs System Reform

‘Moral’ chu ze dik, nun dan dik, rilru puthmang dik, chhia leh tha hriatna/thliarna ti te in a tawi zawngin hrilhfiah ta ila. ‘System’ chu tih dan phung, kawng zawng/hawi zawng neia thiltih, inrelbawl dan adt tiin a hrilhfiah theih awm e. Tichuan, kan moral a chhia, a corrupt etc tia kan sawi chuan kan rilru puthmang dik leh nunze mawi leh dik te chu a tluchhia emaw, tihchhiatin a awm tihna a ni ang a. Chuting bawkin kan system a chhia/dik lo tia kan sawi chuan kan kal dan phung, kan thiltih dan kawng hmang leh inrelbawl dan te a fel tawh lo, a dik tawh lo kan ti tihna a ni. Tunlaia Mizorama mimal leh pawl anga kan sawi tam ber pawl leh kan vei ber te zinga mi chu kan ‘moral siam that (moral reform)’ leh ‘system siam that (system reform)’ chungchang te hi an ni awm e. Mizo te hi hnam anga kalphung nghet leh pawm dan nghet tak nei hnam kan ni tih hi kan pi pute atanga kan chanchin kan chhui pawhin a chiang hle a. Pawnlam mite nena kan intlawh pawh hma leh kan inchiahpiah hma,

Politics

Mizo te zingah hian he thumal ‘politics’ tih hi eng nge a nih a hranpaa sawi zau chiam a ngai lo. Chutih rual chuan, ‘politics’ awmzia hi eng nge a nih tih erawh chu kan sawifiah dan leh hriat dan a inang lo nuai thei awm e. Politics thumal hrilhfiah a, a tawng bul atanga chhui lam chu ka tum ber a ni lova. Politics hi eng nge a nih? Mizo ten politics kan hmelhriat dan leh kan kalpui dan hi a dik tawk em? tih lam zawk hi han chhui zau ka tum chu a ni. Political scientist ten politics an hrilhfiah dan kawng khatah chuan, ‘politics chu thuneihna (power), rorelna (governance), ram awp dan/rorel dan (policy-making), thutlukna siam dan (decision-making) leh thuneihna in a zawmpui thil hrang hrang (power-relations) te zirchianna a ni a. Tin, chung thil zawng zawng ten vantlang/khawtlang nun kawng hrang hranga   nghawng a neih dan zirchianna a ni,’ tih a ni. A tawi zawngin ‘politics’ chu zirna peng hrang hrang zinga peng pakhat, Social Science chhunga peng pawimawh tak pakhat a ni